In Nirwana volg je het leven van Hugo, een bekende kunstenaar die de geschiedenis van zijn opa onderzoekt. Want hoe fout was zijn grootvader tijdens de oorlog? En wat heeft zijn opa eigenlijk ná de oorlog voor schade aangericht? En welke andere geheimen schuilen er in zijn familie?
Je komt veel te weten over de geschiedenis van zijn opa, maar tegelijkertijd staat het leven van Hugo zelf ook niet stil. Zijn relatie is net verbroken en hij probeert weer een leven op te bouwen. Ook gaat het leven van zijn opa een grote rol spelen in Hugo’s eigen carrière.
Nirwana van Tommy Wieringa is een roman die zowel de destructieve daden in het heden als die van de Tweede Wereldoorlog onderzoekt en probeert te verklaren. Wieringa heeft voor dit boek veel onderzoek gedaan in het NIOD en vele dagboeken gelezen. Deze kennis zie je duidelijk terug en dat maakt het, naast een interessant verhaal, ook een leerzaam boek.  

Thema’s en motieven

De titel van het boek, Nirwana, betekent in deze context het uitdoven van ‘het vuur’. In het boek speelt vuur dan ook een grote rol. Wieringa gebruikt dit vuur als symbool voor begeerte en haat. Hugo, de hoofdpersoon, zoekt als het ware naar nirwana waarmee hij wil loskomen van de erfzonde van zijn familie. Ook hint hij, naar mijn idee, met het ‘vuur’ naar de fossiele industrie en hoe we vanuit dit vuur de natuur om ons heen afbreken. En hoe men vanuit ditzelfde vuur verlangt naar populistische leiders. Een ander groot thema in het boek is onderdrukking. Onderdrukking die je op verschillende manieren tegenkomt: uitbuiting, oorlog, kapitalisme, machtsverhoudingen, etc.
Maar het boek is ook een bildungsroman waarin de hoofdpersoon meer over zichzelf wil leren door over zijn familiegeschiedenis te lezen. Hierbij gaat het niet alleen over de oorlog, maar ook over andere geheimen in zijn familie en uit zijn jeugd.

Mijn mening

De thema’s vind ik interessant en ik vind de symboliek in het boek mooi. Ook vind ik de verbanden tussen de Tweede Wereldoorlog en de huidige wereldproblematiek goed neergezet. Wat me wel tegensprak waren de expliciete scènes over geweld in de oorlog. Vooral deel 2 van dit boek (korte toelichting: het boek is opgedeeld in 3 delen) bevat veel details van de gevechten aan het Oostfront. Ik snap dat dit nodig is voor het verhaal en als je hier tegen kunt, hoeft het zeker geen afknapper te zijn! Ik lees om deze reden meestal geen boeken over de Tweede Wereldoorlog, dus ik ben ook niet helemaal de juiste referentie op dit gebied 😉
Verder ben ik niet zo’n grote fan van Wieringa’s schrijfstijl. Het is voor mij iets te plat en te direct. Ik mis een beetje de mysterie, het poëtische en het zachte… Tegelijkertijd leest het soms heerlijk door diezelfde directheid; het maakt bepaalde scènes heel herkenbaar (zoals de scène over Spinvis luisteren op de A28). Het laatste wat me tegenstaat, is dat Tommy Wieringa zélf een personage is in het boek. Dit is een beetje vreemd en geeft me als lezer een ongemakkelijk gevoel.
Maar het boek is zeker interessant qua plot, motieven en thematiek. En de schrijfstijl is heel vlot en beeldend. Ik las met name het laatste deel in één adem uit.

Nirwana is dan ook een aanrader voor iedereen die graag over de Tweede Wereldoorlog leest en smult van de onthulling van familiegeheimen. Ook is het een mooi boek voor iedereen die aan het denken gezet wil worden over de mogelijke oorzaken van oorlog, uitbuiting en ‘de herhaling van de geschiedenis’.

Lees jij graag boeken die zich (deels) afspelen tijdens de Tweede Wereldoorlog? Waarom wel of niet?

Lees je liever non-fictie in plaats van romans? Je vindt al mijn recensies over non-fictie boeken hier.