Ongeveer 38% van de mensen in Nederland noemt zichzelf een nieuwsmijder. Zij volgen het nieuws (bijna) niet meer. Redenen hiervoor zijn dat ze zich somber voelen door het lezen van nieuws, dat het te veel is of dat ze het nieuws niet betrouwbaar vinden¹. Zelf maak ik me ook vaak zorgen na het lezen van nieuws. Maar helemaal stoppen wil ik niet. Ik ben daardoor minder én op een andere manier nieuws gaan lezen. Ik vind het namelijk wel interessant en ook belangrijk om te weten welke maatschappelijke ontwikkelingen en uitdagingen er zijn. Maar ik heb mijn nieuwsconsumptie flink veranderd, waardoor ik minder negatieve gevoelens krijg van het nieuws en er veel meer plezier aan beleef.
Ben jij ook iemand die het nieuws mijdt of wil je op een nieuwsdieet, maar vind je het wel fijn en belangrijk om op de hoogte te blijven van maatschappelijke ontwikkelingen? Ik geef in dit eerste deel 8 tips die je helpen om het nieuws te lezen zónder er heel somber of angstig van te worden.

1. Zet een timer

Spreek met jezelf af hoe lang je per dag (en op welke dag) het nieuws gaat lezen, luisteren of kijken. Wil je er liever niet meer dan een kwartier per dag mee bezig zijn? Of maximaal één uur per week? Plan het in en zet een timer. Als de timer afgaat, stop je meteen. Was je midden in een aflevering of artikel? Onthoud waar je bent en ga later verder. Dit geeft misschien wat onrust, maar probeer dit toe te laten en toch te stoppen. Laat negatieve gevoelens toe in je lijf zonder er te veel over te gaan piekeren. Ga eventueel daarna iets luchtigs of positiefs doen om je gedachtes te verzetten. Het kan zijn dat je hierdoor wat minder nieuws gaat volgen, maar dat past prima bij een nieuwsdieet 😉

2. Lees je nieuws offline

Ben jij iemand die gauw gaat doomscrollen² en door blijft klikken wanneer je online nieuws leest? Kies er dan voor om je nieuws op papier te lezen. Koop af en toe een krant of een verdiepend tijdschrift in plaats van websites of sociale media te bezoeken. Zo kun je bij elke kiosk of zelfs supermarkt wel wat vinden. En als je er bijvoorbeeld één per week koopt, heb je ook regelmatig een paar dagen even geen nieuws. Heerlijk!
Heb je een klein budget of wil je geen papier aanschaffen? Veel bibliotheken hebben ook elke dag de nieuwste kranten of tijdschriften liggen. En lees je liever een boek? Ook in de boekwinkel of bibliotheek vind je veel boeken over maatschappelijke onderwerpen die je op de hoogte brengen van wat er speelt in de maatschappij.

3. Kies jouw definitie van nieuws

Bij nieuws denken we al gauw aan het achtuurjournaal en aan pushberichten van de NOS op je telefoon. Maar ‘nieuws’ kun je veel breder zien. Het is ook het praatprogramma op zondagmorgen waarin politici met elkaar in gesprek gaan. En het is ook de documentaire over het asielzoekerscentrum en de bewoners die wekenlang gevolgd worden. Sterker nog: misschien ben je wel meer geïnformeerd over de vluchtelingenproblematiek door deze documentaire dan door het pushbericht dat meldt dat er weer een x aantal asielzoekers in Italië aangekomen zijn. En misschien kun je een veel betere overweging maken in het stemhokje als je al een jaar lang interviews van verschillende politici volgt dan wanneer je de avond ervoor het NOS-debat kijkt waar iedereen het over heeft.

4. Kies een passend nieuwsmedium

Kies een nieuwsmedium dat bij jou past. Hieronder geef ik een paar tips die je kunt uitproberen, maar er is natuurlijk nog veel meer!

1. Een podcast: veel nieuwsmedia hebben een podcast, zoals de NRC, Correspondent, Volkskrant, BNR, etc. Of bijvoorbeeld een meer op onderzoeksjournalistiek gerichte podcast zoals Speurwerk of Betrouwbare Bronnen.
2. Een praatprogramma waarin onderwerpen uitgebreider worden besproken, zoals Buitenhof of Nadia
3. Documentaires die passen bij jouw interesses of die juist reflecteren op het nieuws, zoals Tegenlicht, Pointer, Wat houdt ons tegen? of een van de vele andere documentaires die je kunt vinden bij NPO of een streamingdienst.
4. Satirische programma’s voor als je liever wat humor in je nieuws hebt, zoals bij De Avondshow met Arjen Lubach of Dit was het nieuws.
5. Tijdschriften zoals Vrij Nederland, OneWorld (is wat progressiever), Elsevier weekblad (is een stuk rechts-conservatiever) of De Groene Amsterdammer (is juist weer wat progressiever).
6. Websites met longreads die voorbij de waan van de dag gaan, zoals De Correspondent of de zeer kritische Follow the money
7. Jeugdjournaal (hier ga ik nog meer over schrijven in #2)

Voor sommige media moet je wel betalen om alles te kunnen bekijken, maar (áls je de financiële middelen hebt) is het niet zo gek om in deze tijd kwalitatieve journalistiek te ondersteunen.
Wat mij ook helpt is om de meer bekendere en grotendeels gratis nieuwswebsites in ieder geval helemaal te mijden, zoals NU.nl of de websites van het AD, De Telegraaf, RTL nieuws en NOS. Zij trekken vaak op een negatieve manier je aandacht, omdat ze meer moeten werken met clickbaits voor de inkomsten van advertenties³. Word je toch verleid? Installeer bijvoorbeeld een app om deze websites te blokkeren.

5. Wissel af met positief nieuws

Het nieuws is voor het grootste deel negatief. Is dat terecht? Nee, zeker niet! Het nieuws kan een te negatief beeld geven van de werkelijkheid. Sommige ontwikkelingen gaan veel sneller dan je zou denken als je alleen het standaard nieuws leest. Ik kijk nu zelf regelmatig voor de afwisseling op websites die alleen maar goed nieuws geven en dat heeft me geholpen om iets optimistischer te worden. Dit zijn de websites of tijdschriften die ik zelf weleens lees en bekijk, maar ik hoor het graag als jij nog leuke tips hebt!

1. https://www.positive.news/
2. https://www.goednieuwssite.org/
3. https://www.duurzaam-ondernemen.nl/nieuws/
4. https://www.thehappybroadcast.com/news
5. https://www.nu.nl/goed-nieuws
6. https://www.happytimesmagazine.nl/tijdschrift/

6. Volg geen nieuws op sociale media

Nieuws lezen op sociale media zorgt voor extra stress, omdat de berichten onverwachts op je tijdlijn verschijnen. Ook zijn de berichten heel kort en zit er vaak weinig uitleg bij. Daarnaast promoot het algoritme van de meeste sociale media sneller berichten die woede of angst opwekken. Niet echt prettig als je snel negatieve gevoelens krijgt door het lezen van nieuws! Kijk hierbij ook kritisch naar de influencers die je volgt. Een beetje maatschappijkritiek is natuurlijk wel gezond, maar delen ze alleen maar slecht nieuws of geven ze ook oplossingen en tips? Loop eens kritisch langs de pagina’s die je volgt en kijk wat je wilt ontvolgen. Óf neem contact op met influencers en organisaties met de vraag of ze ook positieve en opbouwende content willen delen.

7. Zet notificaties uit

Op je telefoon, op je laptop, op je smartwatch… Zorg dat je zo min mogelijk afgeleid wordt door de dag, zodat je zelf je nieuwsconsumptie kunt bepalen. Een bericht kan je al snel aan het verder zoeken krijgen doordat het je bang of boos maakt. Dit is trouwens ook een van de redenen dat ik geen fan ben van grote schermen met nieuws op stations en in de bus.

8. Durf ook nieuwsberichten te missen

Wees gerust: dit doe je sowieso al! Het lukt niemand om al het nieuws te volgen. En zelfs al zou je de hele dag alle nieuwsberichten lezen die er zijn gemaakt, dan nog mis je 99,9% van wat er die dag gebeurde. Als ik bedenk hoeveel dezelfde berichten de bekende nieuwsmedia delen dan denk ik dat we maar een heel klein deel meekrijgen.
Wat soms wel lastig kan zijn is dat iedereen in je omgeving een nieuwtje mee heeft gekregen en je je dan wat beschaamd voelt als je dit hebt gemist. Maar ik zou zeggen: begin over iets waar jíj over hebt gelezen in je long read uit dat tijdschrift dat niemand meer leest omdat zíj allemaal op dezelfde website kijken en kijk wat er gebeurt 😉

Ik hoop dat je wat hebt gehad aan deze tips voor een nieuwsdieet. In het volgende deel (#2) geef ik nog 8 vervolgtips die je verder helpen. Want wat is bijvoorbeeld constructieve journalistiek, hoe plan je je nieuwsconsumptie in en hoe vind je jouw invloedssfeer wanneer er zoveel mis lijkt te gaan?

Wat voor nieuwsconsument ben jij? Ben je op een gebalanceerd nieuwsdieet, lees je elke dag de krant of ben je juist een fulltime nieuwsmijder? En welke media volg jij het meest?

1 https://profielen.hr.nl/2023/nieuwsmijders-hebben-het-gevoel-dat-ze-het-nieuws-wel-kunnen-missen
2 https://kro-ncrv.nl/programmas/talkshow-m/we-zijn-massaal-aan-het-doomscrollen-wat-levert-het-op
3 https://www.mediawijs.be/nl/artikels/wat-clickbait