Korte recensie: De eik was hier – Bibi Dumon Tak

De eik was hier gaat over een eik van bijna 200 jaar oud die tussen twee snelwegen staat. Helemaal alleen, omringd door asfalt, files en haastende auto’s. De boom wordt wel regelmatig bezocht door een gaai waar hij een speciale band mee heeft. Ze praten over het leven, over filosofie en over de geschiedenis van de boom. Zo kom je als lezer ook meer te weten over deze bijzondere eik!
Bijvoorbeeld dat hij vroeger nog niet midden in het asfalt stond, maar onderdeel was van een groot landgoed van het koninklijk huis.

Het boek is vooral heel erg lief geschreven. Echt een ode aan de traagheid van bomen! In dit boek gaat het niet over snelheid en iets binnen een bepaalde tijd bereiken. Het gaat over langzaam groeien en tevreden zijn met waar je bent. In het boek schuilen ook vele prachtige boodschappen en metaforen! En er zitten leuke kleine elementen in verwerkt. Zo hebben de gaai en de eik leuke koosnaampjes voor elkaar. De gaai noemt de eik bijvoorbeeld regelmatig ‘eikelmans’ of gewoon stomweg ‘eikel’. Verder zitten er mooie tussenstukjes in waarin het wortelkoor van zich laat horen: het netwerk van wortels onder de grond van bomen die met elkaar communiceren. Of dit koor in het echt kan communiceren ondanks dikke lagen asfalt weet ik alleen niet zo goed?!


Af en toe deed het boek me denken aan Het vloekhout van De Boose waarin je aan de hand van een stuk hout de geschiedenis ontdekt. Alleen was dit boek veel liever (misschien ook omdat het een jeugdboek is) en vol van mooie metaforen voor onthaasten en in het moment leven.
Een aanrader voor iedereen, zowel jong als oud, die graag over een ode aan de boom wil lezen. 

Meer lezen over mooie boeken? Deze recensies schreef ik eerder al:

Nooit meer iets missen? Meld je dan aan voor de mailinglijst: geen spam, alleen een mailtje bij elke nieuwe blog. 🙂

Recensie: Momo en de tijdspaarders – Michael Ende

‘Allereerst doet de vraag zich voor’, begon de grijze heer nu weer, ‘wat je vrienden er eigenlijk aan hebben, dat je er bent. Is het hun ergens van nut? Nee. Helpt het hun vooruit te komen, meer te verdienen, iets van hun leven te maken? Zeker niet. Help je ze bij hun streven tijd te sparen? Integendeel. Je hindert ze bij alles, je bent een blok aan hun been, je verpest hun vooruitgang!


Soms geeft iemand je een tip voor een boek waar je nog heel lang dankbaar voor bent. Een goede vriendin tipte mij dit boek en het bleek een van de beste jeugdboeken ooit te zijn! Maar gek genoeg had ik er dus nog nooit van gehoord.

Het boek gaat over Momo. Momo woont in een klein amfitheater in de stad. Ze krijgt veel vrienden op bezoek vanwege een van haar grootste talenten: luisteren. Door te luisteren lost ze conflicten op tussen haar vrienden. Maar mensen beginnen minder vaak langs te komen. Enkel haar twee grote vrienden Gigi en Beppo ziet ze nog vaak. De reden dat er steeds minder vrienden langskomen is hun drukke leven. Ze “sparen tijd” via een tijdspaarbank en houden er daardoor weinig van over voor dit soort bezoekjes. Maar is het wel zo winstgevend als de tijdspaarbank het doet lijken?


4 lessen die je uit dit boek kunt halen

In Momo en de tijdspaarders zitten heel belangrijke lessen. Het boek is in 1975 geschreven en voorspeldeons huidige drukke bestaan. Veel van de gebeurtenissen uit het boek zijn in de afgelopen jaren steeds meer werkelijkheid geworden. Voor mij zaten er daardoor 4 belangrijke lessen in het boek. Hiervoor gebruik ik zo veel mogelijk voorbeelden uit de eerste hoofdstukken van het boek, om spoilers te voorkomen ;).

Les 1: Economische groei betekent niet altijd dat iedereen erop vooruit gaat 
In het boek leven grijze heren. Zij motiveren mensen om tijd te gaan sparen. Hun slogan is dat het belangrijker is om zo veel mogelijk tijd te sparen dan om tijd ‘uit te geven’. Als ik de parallel trek met geld staan zij voor mij symbool voor de Wolfs of Wall Street. Het zijn vaak de grote ondernemingen die groeien, zodat de kloof tussen de rijke 1% en de rest van de wereld toeneemt. En ook in dit boek is het niet helemaal duidelijk waar de ‘gespaarde tijd’ precies heen gaat en wie hier van profiteert. Zijn dat wel de mensen zelf?

Les 2: Blijf tijd vrij maken voor wie je liefhebt
De enige manier om tijd te sparen is door te bezuinigen. Zo zeggen de grijze heren dat mensen hun tijd niet meer moeten stoppen in vriendschap, maar in werk. En ook tijdens het werken moet er bezuinigd worden. Een babbeltje met de klant zit er niet meer in. Dit doet mij denken aan de zorg en hoe ook hier bezuinigd wordt op tijd. Een verzorger moet tegenwoordig met zo min mogelijk tijd zo veel mogelijk cliënten aflopen. Ook in ons privéleven merk je soms een nadruk op snel snel snel. Maar we mogen de waarde van aandacht voor elkaar niet onderschatten.

Les 3: Leef in het hier en nu
Dit is lastig uit te leggen zonder al te veel weg te geven van het verhaal. Maar kort gezegd heeft het boek me eraan herinnerd om meer aandacht te hebben voor het hier en nu.

Les 4: Je hoeft niet altijd het laatste woord te hebben om iets te bereiken
Zoals ik al beschreef in de korte samenvatting kan Momo heel goed luisteren. Door alleen te luisteren lost ze conflicten op en kan ze mensen op andere gedachten brengen. Dit vind ik prachtig! Vaak lijkt het dat we mensen alleen helpen als we adviezen geven. Of dat we alleen beroemd en geliefd worden als we veel en groots praten. Dit boek laat mij zien dat goed kunnen luisteren misschien nog wel een van de belangrijkste eigenschappen is.

Dit is een boek met zo veel prachtige lessen dat het de status van een grote klassieker verdient. Ook de schrijfstijl is prettig, hoewel het enigszins ‘ouderwets’ is. Toch is de inhoud actueler dan ooit. Het boek is een aanrader voor zowel jong als oud die zin heeft in een mooi verhaal én een maatschappijkritische boodschap niet schuwt.

Meer lezen over jeugdliteratuur? Ik schreef ook deze blogs over jeugdboeken:

Meer inspiratie voor boeken? Je kunt me volgen op mijn sociale media:

Recensie: De dag die nooit komt – Oliver Reps

De dag die nooit komt is het Beste Boek voor Jongeren 2019. Ik was zelf ook razend enthousiast over het boek. Tót ik bij het einde kwam. De tegenvallende finale was voor mij reden genoeg om het boek niet 4, maar 3 sterren te geven. Maar voor de rest heeft het boek absoluut zijn prijs verdiend.


Het verhaal
De dag die nooit komt is een terugblik in het leven van de 17-jarige jongen Elias. Dit vindt plaats tijdens één slapeloze nacht. Hij vertelt die nacht over zijn zusje Evi, dat al haar hele leven ziek is en hierdoor lichamelijk beperkt is. Ook vertelt hij over Polly, een meisje dat een grote rol speelt in hun levens. Je weet in het begin nog niet zo goed wie Polly is en wat voor verhouding ze heeft tot de broer en zus, maar in de loop van het boek kom je hier achter. Naast de verhaallijn kom je ook meer te weten over waar Elias mee worstelt. Zo voelde hij als jonge jongen heel sterk de drang om anderen pijn te doen, omdat zijn zusje ook pijn had. Een voorbeeld is dat hij glasscherven in een zandbak verstopte, zodat die in de voeten en handen van kinderen zouden komen. Uiteindelijk vertelt hij over ‘een gebeurtenis’ die alles heeft veranderd. Dit is als het ware het grote plot waar het hele boek naartoe werkt.  

Iets was veranderd. In mij. In mijn hoofd. Alsof iemand een knop had omgezet. Opeens was ik geen leuke jongen, maar woest op alles en iedereen. Ik was tien, bijna elf en snapte maar weinig van alles wat er om me heen gebeurde, en ik denk dat ik in die tijd wel honderden, misschien wel duizenden insecten heb gemarteld en vermoord.

Mijn mening
Wat ik zo goed vind aan dit boek, is dat er metaforen in zitten die verwijzen naar wat er nog gáát gebeuren. Ik wil niet te veel verklappen, maar het boek begint bijvoorbeeld met de vraag of het rechtvaardig is om iemand wakker te maken als de droom beter is dan het echte leven. In het boek komen meer van dit soort filosofische vraagstukkenvoor en daarom vind ik het ook zo’n goed boek voor jongeren. Dromen, ziekte, rouw… alle grote thema’s komen voorbij. Maar dan door de ogen van een 17-jarige jongen.

Ik ga natuurlijk niet verklappen hoe het verhaal afloopt, maar voor mij was het een teleurstelling. Het klopte voor mijn gevoel niet bij het verhaal. Andere lezers zijn het niet met mij eens, dus ik ben benieuwd hoe jullie het einde vinden! Het boek is verder echt wel een aanrader, maar je moet geen vrolijk feelgood boek verwachten. Ik denk dat het met name echt een goed boek is voor jongeren. Je leert over omgaan met rouw, ziekte en jezelf accepteren.

Heb jij dit boek al gelezen? Zo ja, wat vond jij van het boek? Zo nee, spreekt het je genoeg aan om het te gaan lezen?

Meer recensies lezen van jeugdboeken?

Boek vs. film #1: De Koning van Katoren

Er is niets zo leuk als een goede boekverfilming. Ik vind het altijd verrassend hoe anderen het verhaal blijkbaar voor zich zagen! Ook zoek ik graag naar verschillen tussen het boek en de film. De keuzes van de regisseur zijn ook interessant om over na te denken. Vandaar dat ik ook start met deze nieuwe rubriek: boek vs. film. Hierin benoem ik verschillen en geef ik mijn mening over zowel het boek als de film.
De eerste blog gaat over Koning van Katoren. Voor degenen die het boek niet of al een tijdje geleden hebben gelezen volgt er eerst een korte samenvatting. Daarna benoem ik de meest opvallende en interessante verschillen. Let op: dit bevat enige (milde) spoilers!

Het boek gaat over een jongen, Stach. Hij wordt geboren op de dag dat de toenmalige koning van Katoren sterft. Zelf groeit hij op als wees doordat zijn ouders allebei kort na zijn geboorte overlijden. Hij wordt opgevoed door zijn oom, Gervaas. Op een gegeven moment besluit Stach dat hij koning van Katoren wil worden. Het land wordt namelijk al bijna 18 jaar geregeerd door ministers waar niet iedereen over te spreken is. Stach meldt zich bij de ministers en krijgt opdrachten toegewezen die hij moet voltooien. De ministers willen niet dat hij wint dus maken ze de opdrachten steeds pittiger. Een voorbeeld van zo’n opdracht is het oplossen van geluidsoverlast in de stad Decibel, waar vogels oorverdovend lawaai maken.


De verschillen tussen het boek en de film
Er zitten veel verschillen tussen het boek en de film. Ook zijn sommige verschillen best groot! Tot nu toe heb ik nog geen verfilming gezien die zo erg afweek van het boek als deze. Het is niet perse erg, maar wel opvallend. Dit zijn enkele grote verschillen:
– Het liefdesverhaal in het boek is veel minder beladen dan in de film. In de film gebeurt gaat Stach heel erg twijfelen, maar hier lees je in het boek weinig over.
– In de film speelt er ook een journalistieke intrige. In het boek komt dit niet voor en worden de kranten alleen genoemd om te laten zien wat ze schrijven over Stach.
– In de film is veel achtergrondinformatie weggelaten over de personages. In het boek lees je precies welke ministers er allemaal zijn en leer je hun karaktertrekken kennen. Een goed en opvallend verschil: in de film is de opdracht over de schuivende kerken diverser gemaakt. Er zijn nu niet alleen kerken, maar er is ook een moskee.
– Het grootste verschil is dat Stach in het boek meer opdrachten uit moet voeren. Dit vond ik zelf leuker. Je zag zo veel politieke standpunten langskomen van Jan Terlouw (D66). Maar ik snap dat het voor de film te veel was om alle opdrachten goed uit te werken.

Zowel het boek als de film zijn fantastisch! De opdrachten zijn spannend, goed bedacht en vormen een prachtige reflectie van Jan Terlouws gedachtegoed. Vooral Smook vind ik goed gevonden, omdat je – met name in het boek – goed ziet wat voor onlogische keuzes mensen soms maken als het over het klimaatprobleem gaat. En het verslaan van Pantaar vind ik ook een bijzonder symbool! Zowel tijdens het kijken van de film als het lezen van het boek voelde ik dan ook wel een verlangen naar een eigen Stach. Want hij is toch wel een leider die we véél beter kunnen gebruiken dan de leiders waar we nu soms mee opgezadeld zitten …

Vind jij boekverfilmingen een verrijking of vind je ze vaak tegenvallen?

Meer over boekverfilmingen lezen? Ik schreef ook deze blog: Boek vs. film #2: The Hate U Give

Als je op de hoogte wilt blijven, kun je me volgen op sociale media!