Recensie: De kunst van het ongelukkig zijn – Dirk de Wachter

De titel van dit boek van psychiater en hoogleraar Dirk de Wachter klinkt misschien niet heel gezellig, maar toen ik eenmaal was begonnen met lezen kon ik niet meer stoppen. De Wachter benoemt zo veel interessante dingen dat ik het boekje binnen no time uit had gelezen. En tegen de verwachtingen in maakte het boek mij zowaar blijer en optimistischer!
De Wachter stelt dat er op dit moment veel eenzaamheid en psychische klachten zijn in zowel België als Nederland. De Wachter ziet zelf als Vlaamse psychiater zijn doelgroep ook groeien. Met name eenzaamheid is een veelvoorkomend probleem. Onderzoeken wijzen uit dat een schrikbarend groot deel van de bevolking zich regelmatig eenzaam voelt.

‘De terreur van het geluk’

Oké, dit zijn geen feiten om optimistisch van te worden. Toch is er ruimte voor hoop. De Wachter legt uit dat we onze klachten zelf vaak groter maken. Zo geeft hij aan dat we niet snel praten over wat ons verdrietig maakt. Alles moet altijd maar leuk zijn. Ook streven we naar een soort constante staat van supergelukkig zijn in plaats van tevreden zijn. Ongelukkig zijn lijkt niet meer welkom in onze samenleving en moet bestreden worden. En juist met deze mindset maken we onszelf depressiever.

Volgens de Duitse filosoof Wilhelm Schmidt is geluk een plicht geworden. Hij noemt het krampachtig streven naar zoveel mogelijk plezier de ‘terreur van het geluk’ en hij raadt aan die zoektocht op te geven.

De Wachter pleit daarom voor meer ruimte om ongelukkig te zijn. Ook stelt hij dat we in de psychiatrie niet altijd moeten streven naar de meest efficiënte behandeling van klachten (behalve als het een levensgevaarlijke situatie is uiteraard!). Verdriet moet juist soms de ruimte krijgen. Wel denk ik dat het boek in de juiste context geplaatst moet worden. De Wachter heeft het over ongelukkige mensen, maar niet over ernstig depressieve of suïcidale mensen.

Dit boek laat je nadenken over hoe gelukkig we eigenlijk móeten zijn. En vooral ook over óngelukkig zijn. De boodschap is dat we weer wat meer over ons ongeluk moeten praten. En dat we sombere gevoelens af en toe wat meer ruimte mogen geven in ons leven. In plaats van dat we moeten proberen extreem happy te zijn, kunnen we ons meer bezig houden met zinvolle activiteiten. En de paradox is dan misschien wel dat je je als gevolg daarvan gelukkiger gaat voelen.

Meer inspiratie voor boeken? Je kunt me volgen op mijn sociale media:

Altijd op de hoogte blijven van mijn nieuwste blogs? Schrijf je dan in voor een herinnering per e-mail: