Lees samen #4: de nominaties voor het Beste Boek voor Jongeren 2020

Martine en ik hebben samen enorm gesmuld van de Jeugdliteratuurvakken op de opleiding docent Nederlands. We beleefden dan ook allebei veel plezier aan het lezen van de genomineerde boeken voor het Beste Boek voor Jongeren van 2020. De winnaar wordt bekend gemaakt tijdens de Boekenweek voor Jongeren die plaatsvindt van 18 tot 27 september.

Martine vindt het vooral tof dat er steeds meer goede YA-boeken door Nederlandse schrijvers worden geschreven en dat het genre hier ook meer in opkomst is. Beide zijn we het er over eens dat het YA-genre leesplezier kan bevorderen: zowel bij jongeren als bij volwassenen!
We verdeelden het leesvoer zodat we zo veel mogelijk genomineerde boeken kunnen omschrijven in dit blog. Hieronder volgt onze leeservaring per boek en onze top 3 voor het Beste Boek voor Jongeren. Nieuwsgierig? Lees dan gauw verder.

Martine van @_leeseenseenboek:

De executie – Daniëlle Bakhuis

Het is het jaar 2048. Als de zestienjarige Charlotte van der Wal een kleine misdaad begaat, heeft dat grote gevolgen. Sinds de doodstraf weer is ingevoerd, worden jongeren in enorme kooien boven een onpeilbare diepte in een live tv-show terechtgesteld. Ja, echt, ze worden terechtgesteld. Het publiek kan stemmen wie er afvalt en het niet overleeft, of wie een tweede kans krijgt.

Ik vond het zo’n verrassend boek: het is origineel, ongelooflijk spannend en enorm actueel. Liveshows zijn altijd kijkcijferkanonnen, mensen houden het meeste van het leed van een ander. In het verhaal zit ook een diepere laag, want de wereld waarin het boek zich afspeelt, is een dictatuur (Het Collectief). Het is niet zo moeilijk om parallellen te trekken met onze wereld.

Vijf stappen van jou – Rachael Lippincott

De 17-jarige Stella lijdt aan een ernstige taaislijmziekte. En hoewel het leven niet te plannen valt, zeker niet als je zo ziek bent, probeert Stella zo veel mogelijk grip op de situatie te houden. Ze houdt to do-lijstjes bij en ze vlogt over haar ziekte. Dan ontmoet ze ineens Will, hij is ook patiënt, en het tegenovergestelde van Stella. Hij wil de hort op, wil zo snel mogelijk stoppen met zijn ziekenhuisbezoeken en hij wil de wijde wereld in. Stella wil niets van hem weten. Toch komen ze elkaar elke keer in het ziekenhuis tegen. Als dat maar goed gaat.

Ik was direct verliefd op de voorkant, die vind ik zo mooi! En als je een beetje verder kijkt, zie je dat het geen boom is, maar longen zijn: het orgaan waar dit boek over gaat. Stella en Will hebben allebei slechtwerkende longen. Hierdoor mogen ze niet verder dan zes stappen van elkaar leven, omdat er anders een kans is dat ze elkaars bacteriën overkrijgen. Maar om de titel echt te begrijpen, zul je het boek moeten lezen ben ik bang 😉.

Pans Labyrinth – Guillermo del Toro & Cornelia Funke
Pans Labyrinth is een indringende en adembenemende YA-fantasyroman gebaseerd op de film Pan’s Labyrinth van Guillermo del Toro. In het Spanje van de jaren ’40 gaat Ofelia met haar moeder bij haar stiefvader wonen. Hij is officier in het leger van Franco en heeft zijn hoofdkwartier in een afgelegen molen in een donker bos. Ofelia’s moeder is zwanger van haar stiefvader, maar haar moeder wordt al snel ziek. Terwijl haar moeder elke dag zwakker wordt en de wrede aard van haar stiefvader en het regime zich steeds meer laat zien, beginnen voor Ofelia fantasie en werkelijkheid door elkaar te lopen. Feeën, faunen, prinsen en prinsessen spelen een belangrijke rol in de verborgen wereld die Ofelia ontdekt in de buurt van het bos. Een wereld die aanvankelijk sprookjesachtig lijkt, maar steeds gruwelijker wordt.

Het is eigentijds opgeschreven, met prachtige illustraties die de sfeer van het boek aanvullen. Het is sprookjesachtig, magisch en realistisch. De gruwelijkheden uit de Spaanse burgeroorlog komen aan bod, en is misschien wel het thema van het boek, maar het is zéker geen oorlogsboek.

De bijzondere woorden van Gioia – Enrico Gialiano

De woorden van Gioia is zo bijzonder omdat Gioia woorden verzamelt uit verschillende talen, die in andere talen niet bestaan. Zoals het Nederlandse woord gezellig. Ze zijn onvertaalbaar, en drukken vaak diepere gevoelens uit. Deze woorden zijn verweven door het verhaal en passen altijd bij de context. Gioia is een meisje van 17 dat met haar oma (die niet aanspreekbaar is, maar waar Gioia evengoed contact mee heeft), moeder (die vrijwel altijd dronken is) en hun spookkat (hij is er wel, maar hij is er niet) in een vervallen flatje in het noorden van Italië woont. Gioia wordt op zijn zachtst gezegd nogal aan haar lot overgelaten. Dan ontmoet ze Lo, haar vriendje. Totdat hij opeens verdwijnt. Gioia begint te twijfelen of alles wel echt gebeurt óf dat ze misschien langzaam gek aan het worden is.

Het boek is een enorme bestseller in Italië, waar de schrijver vandaan komt. Toch lukte het mij maar niet om in het verhaal te komen.

TOP 3 VAN MARTINE:

  1. De executie – Daniëlle Bakhuis
  2. Pans labyrinth – Cornelia Funke & Guillermo del Toro
  3. De geur van groen – Pamela Sharon

Een top drie maken vond ik niet zo moeilijk. Ik vond De executie erg tof, actueel, origineel en verrassend. Vijf stappen van jou en De bijzondere woorden van Gioia vallen voor mij af. Ik vond Vijf stappen van jou behoorlijk clichématig en lijkt op The fault in our stars. Ik had ook De geur van groen gelezen en die komt zeker in mijn top 3.

Lotte:

Het land van dadels en prinsen – Frank Nellen
Simon is de zoon van Tulard, een gerechtspsychiater die in Parijs woont. Na de dood van Simons moeder woont hij samen met zijn vader. Omdat zijn vader Simon weinig aandacht schenkt, besluit hij de zomervakantie bij zijn oom in de buitenwijken van Parijs door te brengen. Daar ontmoet Simon Youssef waarmee hij de daken van Parijs afstruint. De wending die dan plaatsvindt zal een groot effect hebben op Sams leven, en zelfs op dat van Youssef.

Voor veel jongeren waarschijnlijk een pittig boek door de wisselingen in tijd, maar ook doordat de delen die vanuit het perspectief van Tulard zijn geschreven sterk op volwassenen zijn gericht. In mijn optiek dus niet echt een jeugdboek. Daarnaast vond ik de stereotypering van bevolkingsgroepen ongepast. Al met al staat dit boek zeker niet bij mijn favorieten.

Toffee – Sarah Crossan
Een schitterend boek, van begin tot eind. Allison loopt weg van haar gewelddadige vader nadat haar stiefmoeder is verdwenen. Tijdens haar zoektocht naar onderdak komt ze terecht bij een dementerende vrouw bij wie ze uiteindelijke intrekt. Er ontstaat een heel bijzondere band tussen hen die prachtig wordt verwoord. Uniek aan de schrijfstijl van Crossan is dat ze haar boeken als een soort lange gedichten schrijft en niet als standaard proza. Hier een kort citaat in de scène waarin de verhouding tussen Allison en haar vader zichtbaar wordt:

Bij dat antwoord hief hij een hand
maar toen bedacht hij zich.
                Jij maakt het me niet makkelik
                om van je te houden,
                Allie.

Soms kon hij wel mild zijn.

Darius de grote is niet oké – Adib Khorram
Darius is half-Iraans en half-Amerikaans. Hij woont met zijn ouders en zusje Laleh in Amerika en is ongelukkig. Hij heeft een klinische depressie geërfd van zijn vader, wordt gepest en worstelt met zijn identiteit. Als de familie wordt uitgenodigd om naar familie in Iran te komen verandert dit zijn leven. Voor het eerst bouwt hij een echte vriendschap op. Krijgt hij door deze reis misschien toch meer zelfvertrouwen?

Zowel ontroerend als interessant. Het thema vriendschap wordt heel mooi uitgewerkt. Daarnaast biedt Khorram inzicht in Iran en de verschillen in cultuur. Dit prachtige boek krijgt van mij de volle 5 sterren. En oké, misschien speelt het feit dat Darius helemaal gek is van thee (en ik ook) ook een kleine rol in mijn beoordeling ;).

De geur van groen – Pamela Sharon
Het boek gaat over Raaf, een blind meisje dat een normaal leven wil leiden. Haar beste vriendin May-Lin helpt haar hierbij. Zij vertelt over alle kleuren en welke geuren ze hierbij vindt passen. Zo koppelt Raaf alles wat ze niet kan zien aan wat ze wel kan ruiken.
Raafs ouders zijn gescheiden en dit zorgt voor spanning thuis. Haar moeder behandelt haar te rigide waardoor ze het idee heeft dat ze abnormaal is. Gelukkig doet haar beste vriendin dit niet. Maar in de loop van het boek gebeurt er iets waardoor haar hele leven op zijn kop gaat staan.
Ik heb nooit eerder gelezen over de combinatie van geuren en kleuren en ook de plottwist was sterk en voor mij onverwacht. De prettige schrijfstijl zorgt ervoor dat je wordt meegesleurd in het verhaal. Een fantastisch en origineel debuut!

TOP 3 van Lotte
1. Darius de grote is niet oké
2. De geur van groen
3. Toffee

Van mij mogen er meerdere winnaars zijn maar als ik moet kiezen springt het boek over Darius er toch bovenuit. Ik denk dat het boek een goede kans maakt om de prijs te winnen, mede doordat de huidige tijdgeest de urgentie opvoert om te lezen over afkomst en exclusie. Tussen De geur van groen en Toffee kan ik eigenlijk niet kiezen, maar dan geef ik toch de voorkeur aan het onwijs originele concept van De geur van groen!


Heb jij ook een van deze genomineerde boeken gelezen? En welk boek mag van jou wel winnen? Ik ben benieuwd naar je mening!

Wil je (nog) meer inspiratie voor boeken? Je kunt me volgen op mijn sociale media:

Recensie: De dag die nooit komt – Oliver Reps

De dag die nooit komt is het Beste Boek voor Jongeren 2019. Ik was zelf ook razend enthousiast over het boek. Tót ik bij het einde kwam. De tegenvallende finale was voor mij reden genoeg om het boek niet 4, maar 3 sterren te geven. Maar voor de rest heeft het boek absoluut zijn prijs verdiend.


Het verhaal
De dag die nooit komt is een terugblik in het leven van de 17-jarige jongen Elias. Dit vindt plaats tijdens één slapeloze nacht. Hij vertelt die nacht over zijn zusje Evi, dat al haar hele leven ziek is en hierdoor lichamelijk beperkt is. Ook vertelt hij over Polly, een meisje dat een grote rol speelt in hun levens. Je weet in het begin nog niet zo goed wie Polly is en wat voor verhouding ze heeft tot de broer en zus, maar in de loop van het boek kom je hier achter. Naast de verhaallijn kom je ook meer te weten over waar Elias mee worstelt. Zo voelde hij als jonge jongen heel sterk de drang om anderen pijn te doen, omdat zijn zusje ook pijn had. Een voorbeeld is dat hij glasscherven in een zandbak verstopte, zodat die in de voeten en handen van kinderen zouden komen. Uiteindelijk vertelt hij over ‘een gebeurtenis’ die alles heeft veranderd. Dit is als het ware het grote plot waar het hele boek naartoe werkt.  

Iets was veranderd. In mij. In mijn hoofd. Alsof iemand een knop had omgezet. Opeens was ik geen leuke jongen, maar woest op alles en iedereen. Ik was tien, bijna elf en snapte maar weinig van alles wat er om me heen gebeurde, en ik denk dat ik in die tijd wel honderden, misschien wel duizenden insecten heb gemarteld en vermoord.

Mijn mening
Wat ik zo goed vind aan dit boek, is dat er metaforen in zitten die verwijzen naar wat er nog gáát gebeuren. Ik wil niet te veel verklappen, maar het boek begint bijvoorbeeld met de vraag of het rechtvaardig is om iemand wakker te maken als de droom beter is dan het echte leven. In het boek komen meer van dit soort filosofische vraagstukkenvoor en daarom vind ik het ook zo’n goed boek voor jongeren. Dromen, ziekte, rouw… alle grote thema’s komen voorbij. Maar dan door de ogen van een 17-jarige jongen.

Ik ga natuurlijk niet verklappen hoe het verhaal afloopt, maar voor mij was het een teleurstelling. Het klopte voor mijn gevoel niet bij het verhaal. Andere lezers zijn het niet met mij eens, dus ik ben benieuwd hoe jullie het einde vinden! Het boek is verder echt wel een aanrader, maar je moet geen vrolijk feelgood boek verwachten. Ik denk dat het met name echt een goed boek is voor jongeren. Je leert over omgaan met rouw, ziekte en jezelf accepteren.

Heb jij dit boek al gelezen? Zo ja, wat vond jij van het boek? Zo nee, spreekt het je genoeg aan om het te gaan lezen?

Meer recensies lezen van jeugdboeken?